Meer:

• Tips en Truuks

10 Tips voor het optimaal gebruik van een statief

maandag 7 september 2020, 20:02 door Nando Harmsen | 2,442x gelezen | 15 reacties

Sommigen vervloeken een statief omdat het zo groot, zwaar en onhandig is, anderen zweren erbij. Het opzetten kan een ellende zijn als je het niet op een goede manier doet. Maar ook het niet goed opletten bij het opzetten kan leiden tot ongewenste situaties.

Ik zie vaak fotografen het statief op zo’n manier gebruiken, dat het een garantie voor mislukte foto is, en in het ongunstige geval tot ongelukken kan leiden. Niemand wil zijn of haar dure apparatuur kapot zien vallen omdat een statief niet goed opgezet is.

Een statief gebruiken is erg prettig. het geeft rust bij je fotografie. Zorg wel dat je het statief goed opzet.

Ik heb 10 tips voor je, die kunnen helpen om op een juiste manier met een statief om te gaan. Het is niet moeilijk, het vergt alleen een beetje discipline om je eraan te houden. Het voorkomt ellende, en maakt van het gebruik van een statief een veel prettigere ervaring.

1. Spreidt de statiefpoten uit tot de aanslag

Wanneer je de statiefpoten uitzet, doe dit dan tot de aanslag. Stop niet halverwege. Door de statiefpoten niet voldoende ver uit te zetten staan de poten niet ver genoeg uit elkaar waardoor het niet stabiel staat. Bij een grotere spreidstand kan het statief door het gewicht van je camera ook verder weg zakken.

De aanslag bij het uitzetten van de statiefpoten is er niet voor niets. Maak er gebruik van.

2. Zorg dat de statiefkop zoveel mogelijk waterpas staat

Balans is belangrijk. Zorg daarom dat je de statiefkop zo recht mogelijk staat. Dan is het gewicht perfect over de drie poten verdeeld. Gebruik daarvoor de verschillende hoeken waaronder de poten gezet kunnen worden, en schuif de poten zover uit als nodig is om de kop zoveel mogelijk horizontaal te krijgen.

Hou de kop van je statief zoveel mogelijk horizontaal, en gebruik de statiefpoten om dit voor elkaar te krijgen. Zo is het gewicht perfect verdeeld.

3. Hou je camera en lens in balans

Hoe groter je lens wordt, hoe verder het gewicht uit het centrum van je statief komt. Gebruik daarom altijd een statiefgondel als je lens die heeft. Daarmee heb je de beste balans, en voorkom je dat je camera weg zakt. Als je gewicht ver genoeg uit het centrum van je statief komt, kan een zware lens het statief omtrekken, zeker als je geen rekening houdt met punt 2 in deze lijst.

Gebruik de juiste manier om je camera op het statief te zetten. Heeft je lens een statiefgondel, gebruik ‘m dan ook. Balans is belangrijk.

4. Wees voorzichtig met extra spreidstand van je statiefpoten

Met een grote spreidstand van de statiefpoten kan het statief minder snel omvallen. Je kunt ook op oneffen grond het statief recht zetten (weer punt 2). Maar gebruik het dan niet met maximaal uitgeschoven poten. Hou ze zo kort mogelijk.

Dit is niet goed. Je maakt er een onstabiel geheel van, dat niet alleen veert, maar waar ook het risico is dat de statiefpoten knakken.

Ver uitgeschoven poten kunnen zorgen voor een verende beweging. Dan is de stabiliteit weg. Is je camera heel zwaar, dan kan het in het slechtste geval voorkomen dat je statiefpoot ook knapt. Let dus op, en doe het niet zoals in het voorbeeld hieronder.

5. Schuif de onderste poten van je statief eerst uit

Dit gaat een beetje tegen de algemene stelregel in, dat je eerst de dikste poten moet uitschuiven voor een betere stevigheid. Maar dat zou dan ook betekenen dat je nooit je onderste poten zou moeten gebruiken, iets wat je altijd doet als je het statief heel hoog zet. De stevigheid is dan zelfs nog minder dan wanneer je alleen de onderste uitschuift.

de onderste poten eerst. Niet alleen als je in water fotografeert. Als je eerst de bovenste uitschuift, moet je altijd reiken om bij de ontgrendeling te komen.

Door eerst de onderste uit te schuiven, maak je het jezelf makkelijker om het statief recht te zetten, aan te passen, omdat je niet naar de grond moet reiken om de statiefpoten te ontgrendelen. Bovendien is het bij het gebruik in water niet ideaal als je statief klemmen of ringen onder water verdwijnen. Je wilt niet elke keer met je hand onder water om het statief te verzetten.

6. Voorkom het gebruik van de middenkolom

De centrale middenkolom geeft je extra hoogte. Maar wees voorzichtig daarmee. Door deze te gebruiken maak je het statief minder stabiel De middenkolom is als een vlaggemast waar je camera op staat. Heb je wel eens een vlaggenmast in de wind gezien?

Hoe hoger de middenkolom uitgeschoven wordt, hoe onstabieler alles wordt. In dit geval is zelfs een zuchtje wind voldoende om het statief om te laten vallen.

Natuurlijk is de instabiliteit minder bij lichte camera’s dan bij zware. Maar voorkomen is beter dan genezen. Wees dus terughoudend in het gebruik van de middenkolom.

7. Gebruik CD’s of koffiebekers voor gebruik in los zand

Herken je het, dat je aan zee, of in een modderige omgeving, last hebt van het wegzakken van je statiefpoten? Dan ben je niet de enige. De oplossing daarvoor is het vergroten van het oppervlak van je statiefpoot. Soms zijn daar speciale schoteltjes voor, die onder je statief gemonteerd kunnen worden. Fotografeer je vaak op plekken waar het wegzakken gebeurd? Kijk dan wat je statiefmerk daarin aan biedt.

Zie je de schoteltjes onder de statiefpoten? Die voorkomen dat je poten het zand in zakken, doordat de oppervlakte vergroot is. Je kunt ook CD’s of koffiebekertjes gebruiken.

Je kunt ook een huis-tuin-en-keuken oplossing gebruiken. Heb je nog CD’s van Frans Bauer of Gerard Joling, gebruik die dan als onderzetter. Andere CD’s die je niet meer gebruikt kun je natuurlijk ook gebruiken. Eventueel kun je de statiefpoot in een wegwerpbekertje zetten. Zorg er wel voor dat je dit alles niet achter laat.

8. Plaats twee statiefpoten tegen de windrichting of waterstroom in

Bij harde wind, of in stromend water, is het verstandig om twee statiefpoten tegen de wind- of stroomrichting in te plaatsen, en het derde been met de wind- of stroomrichting mee. Mocht het hard waaien, of de stroming heel sterk zijn, dan moet het statief over die derde poot heen getild worden, wat best wat moeite kost.

Je zag het al in de vorige foto, hoe het statief in stromend water moet staan, met een poot met de stroomrichting mee. Doe dit ook met wind en storm. Het zorgt ervoor dat de wind meer moeite heeft om je statief om te blazen.

Hoewel dit helpt voor je stabiliteit, mag je het statief onder die omstandigheden nooit alleen laten. Voorkom dat het statief om waait, of door de stroming omgeduwd wordt. Want een enkele rukwind, of een flinke gold, kan het stevigste statief doen omvallen.

9. Pas op met het gebruik van de haak onder je statief

De haak onder het statief kan gebruikt worden om je tas aan te hangen. Het gewicht van je tas trekt het statief naar beneden, waardoor het minder snel om zal vallen. Maar pas op. Een tas kan gaan slingeren in de wind, of als je er tegenaan stoot.

Een tas onder je statief? Pas op dat het niet gaat bewegen. Het zorgt voor trillingen, en kan ervoor zorgen dat het statief omgetrokken wordt als het teveel beweegt.

Een slingerende tas zal het statief juist weer onstabiel maken, en in het slechtste geval het statief omtrekken. Beter is een touw met een lus aan de haak te bevestigen, en op het touw gaan staan terwijl je het dan strak trekt.

10. Ga niet boven het maximum gewicht van je statief en statiefkop

Dit punt vloeit mede voort uit het vorige punt. Een fototas is vaak zwaar, en een statief kan maar een bepaald gewicht dragen. Meestal is een camera alleen niet zo zwaar dat je over het gewicht heen gaat, maar als je een tas onder het statief hangt kun je wel over dat gewicht heen gaan.

Dit is natuurlijk overdreven, maar het vertelt wel duidelijk dat je niet over het maximaal toelaatbare gewicht van je statief en statiefkop heen moet gaan.

Hou in ieder geval het maximaal toelaatbare gewicht voor het statief in het oog. Gebruik daarom niet een heel klein licht statief voor een grote zware camera. Bedenk ook dat de meeste statieven meestal wel wat gewicht kunnen hebben, maar dat de statiefkop ook een maximaal gewicht heeft.

Bonus tip: Zorg dat de statiefkop goed vast zit en alles goed en soepel werkt.

Als laatste wil ik een heel belangrijke tip geven. Zorg ervoor dat je statief in orde is. De klemmen of draairingen van je statiefpoten moeten goed en soepel werken. Ze moeten de poten perfect vastklemmen. Zorg dat dit het geval is. De statiefkop moet goed op het statief geschroefd zitten. Controleer dit regelmatig.

Maar let ook op de statiefplaat die je op de camera of je lens plaatst. Zorg dat die goed vast zit. Alleen als alles in orde is, ben je zeker van een foto die niet bewogen is, en dat je de camera veilig op een statief hebt staan. Het laatste wat je wilt, is een statief dat om valt doordat het niet in orde is, of omdat je het niet goed gebruikt.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 35 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

photofacts

Over Photofacts Academy
Net als jij hebben we bij Photofacts Academy een passie voor fotografie. In heldere Nederlandstalige cursussen ontdek je online, waar en wanneer je maar wilt, hoe je nog betere foto’s kunt maken via onze video cursussen.

VERNEEM MEER

15 reacties

1. Jan Willem schreef vandaag om 10:55Echt goede tips, maar deze is toch wel briljant: “heb je nog CD’s van Frans Bauer of Gerard Joling, gebruik die dan als onderzetter”
   
2.  Donald Willemsen schreef vandaag om 10:56Dankjewel voor deze statieftips. Ik heb er toch weer wat van kunnen opsteken. Toch nog even een vraagje. Ik gebruik een balhoofd op mijn Redged statief. Telkens als ik de camera gemonteerd hebt en het balhoofd heb vergrendeld, zakt de camera nog altijd iets door. Ik heb me laten vertellen dat de bal van het balhoofd dan te klein zou zijn en dat ik dus een balhoofd moet aanschaffen met een groter bal. Is dat juist?
3.   Nando schreef vandaag om 11:15@Donald:
   Niet alle balhoofden zijn van gelijke kwaliteit. Met name de goedkopere balhoofden kunnen wel eens wat “creep” vertonen (zoals dat in het Engels zo mooi heet). Dat betekent dat ze nooit perfect vastgezet kunnen worden. Hoe groter de bal, hoe minder snel dit gebeurd, maar een goed kwaliteit balhoofd heeft dit ook niet bij een kleine bal.
   Ik gebruik een balhoofd met een 55cm bal, en die heeft het absoluut niet. Vast is vast. Mijn kleine Gitzo reisstatief heeft een balhoofd van ongeveer 2,5 centimeter (gok ik), en die heeft het ook niet. Een goedkoop balhoofd dat ik ooit gehad heb, met een 4 cm diameter had het altijd.
   Bedenk dat ook het gewicht van je camera een rol speelt, en hoe ver het gewicht uit het centrum hangt. (zie punt 3).
4.  Donald Willemsen schreef vandaag om 11:40@Nando, hartelijk dank voor het antwoord op mijn vraag. Ik zal een beter balhoofd moeten gaan aanschaffen.

MIJN LAATSTE BERICHTEN