Beiaardconcerten
De beiaard van de Sint-Germanuskerk bestaat uit 54 klokken. Tijdens de zomermaanden wordt hij bespeeld door de stadsbeiaardier en of door gastbeiaardiers uit binnen- en buitenland.
Vooraf heeft er regelmatig een torenbezoek of causerie plaats.
Het publiek kan de beiaard beluisteren in het aangename kader van het Apostelenhof aan de zuidzijde van de Sint-Germanuskerk.
Sint-Germanuskerk – Veemarkt
Sint-Germanuskerk
Op de Veemarkt, het eerste middeleeuwse marktplein van Tienen, staat de Sint-Germanuskerk. De opeenvolgende vergrotingen, verbouwingen en restauraties, van oorspronkelijke klein abdijkerkje uit de 9de eeuw naar parochiekerk, leverden een samenvoeging van verschillende stijlen op, gaande van Romaans naar hooggotisch. Van de Romaanse viertorenbasiliek, met Maas- en Rijnlandse invloeden, bleef alleen de vroeg 13de-eeuwse westbouw bewaard. In het midden van de 16de eeuw werd de kerk voorzien van een hoog vooruitspringend transept en van een toren, die in 1713 op zijn beurt bekroond werd met een barokke spits. Het koor is gotisch en dateert uit 1310-1320. In de kerktoren hangt de originele beiaard van Willem Witlockx (1723). In haar huidige versie is deze beiaard met haar 54 klokken één van de grootste van het land. In juli en augustus kan men elke woensdagavond het klokkenspel komen beluisteren. Daarvoor werd in het Apostelenhof een luisterplaats ingericht.
Naast tal van andere waardevolle kunstwerken vestigen we vooral de aandacht op het prachtige orgel dat in 1988 volledig werd gerestaureerd. Van de laatgotische orgelkast (15de eeuw), gebouwd door R. Cockx, zijn nog een paar fragmenten aanwezig. Het orgel zelf werd gebouwd door D. Van der Distelen, maar in de 17de eeuw door J. Deeckens vervangen door een nieuw instrument, vandaar de naam “Deeckens-orgel”. In de 19de eeuw neogotiseerde Ch. Anneessens de orgelkast. De heilige boven in de kast is de H. Gregorius.
Vrijthof
Het Vrijthof is het huidige voorhof van de Sint-Germanuskerk, gelegen opzij van het hoofdkoor van de kerk. Deze plaats maakte deel uit van het oorspronkelijke kerkhof, dat na de vergroting van de kruisbeuk in de 16de eeuw in drieën verdeeld werd. De drie ongelijke delen kregen elk een eigen naam. Het Apostelenhof, gelegen tussen de zuidelijke transeptarm en de zuidelijke zijbeuk, was het gedeelte waar de leden van het broederschap der Twaalf Apostelen begraven werden. Het “Hooge Kerkhof” of het kerkhof van Sint-Germanus was gelegen aan de kant van de Wolmarkt.
Het derde deel, dat aangeduid wordt als het Vrijthof, is door de verbouwing in de 16de eeuw van functie veranderd. Het was niet langer een begraafplaats. Het werd een besloten hof, gesitueerd tussen de sacristie en het vroegere kappitelhuis. Hier bevindt zich een opmerkelijke ingemetselde steen met een afbeelding van Christus onder een wijnpers. Dit bas-reliëf, dat vervaardigd is uit witte kalkzandsteen van Gobertange, toont ons de Christusfiguur met lendendoek en doornenkroon, met de linkerhand hangend aan de bovenste balk van een wijnpers. Met de rechterhand toont hij de wonde, die zich hier opmerkelijk aan de rechterzijde bevindt. Op deze plaats is de steen ook doorboord. Dit gat stond waarschijnlijk in verbinding met de lavabo binnen in de sacristie. Onderaan de voorstelling bevinden zich zes werktuigen. Duidelijk herkenbaar zijn de hamer, een aantal steenbeitels en een winkelhaak. Dit materiaal is afkomstig uit het bouwbedrijf en verwijst naar de activiteiten van de steenhouwer. In deze gevel is ook een tweede steen ingemetseld. Het betreft hier een fragment van de 17de-eeuwse grafsteen van Guilam Van Blitterwyck.
Stadsbeiaard
Geschiedenis van de stadsbeiaard
De geschiedenis van de Tiense beiaard begint in het jaar 1556. het toenmalig stadsbestuur bestelde een spel van 6 klokken bij de Mechelse klokkengieter Medard Waghevens. In 1640 goot Jan Broeckaerts een nieuwe beiaard van 17 klokken, die in de torenbrand van 1708 verwoest werd.
De huidige Tiense stadsbeiaard werd in 1723 door het Tiense stadsbestuur besteld bij de Antwerpse klokkengieter Willem Witlockx. Het instrument telde toen 37 klokken. Doorheen de jaren werd het geregeld uitgebreid en aangepast. Bij de laatste restauratie in 1961 werd het aantal klokken op 54 gebracht.
De Tiense stadsbeiaarden hebben steeds gehangen in de Sint-Germanuskerk, de hoofdkerk van de stad, die ook dienst deed als belfort. Momenteel is de beiaard aan een grondige restauratie toe. De tand des tijds heeft de klokken en het mechanisme aangetast. Bovendien heeft de restauratie van 40 jaar geleden het historisch karakter van het instrument deels verloren doen gaan. Een historisch verantwoorde restauratie zal onze stadsbeiaard weer omtoveren tot het stralend instrument dat in 1723 werd geleverd door Willem Witlockx.
Een uniek instrument …
Onze beiaard is een waardevol historisch instrument. Hij is een van de twee enige Witlockxbeiaarden ter wereld die bewaard zijn gebleven. Het andere overblijvende instrument van deze beroemde gieter bevindt zich in het koninklijk paleis van Mafra in Portugal.
Bovendien is het instrument met zijn 54 klokken de op twee na omvangrijkste beiaard van ons land. De basklok weegt 1.500 kg, het kleinste klokje weegt ca. 8 kg. Het totaal klokgewicht bedraagt 7 ton. Zoals alle concertbeiaarden wordt onze beiaard bespeeld door middel van een klassiek stokkenklavier.
Klokkenmuziek voor een tintelende stad!
De beiaard wordt van september tot juni elke zondag van 11.15 tot 12.15 uur bespeeld door stadsbeiaardier Luc Rombouts. Hij speelt gevarieerde programma’s, gaande van Bach tot Brel. Wil je mee op torenbezoek, dan kan dat, mits reservatie via beiaard@tienen.be.
In juli en augustus vinden op woensdagavonden speciale recitals plaats. Deze worden deels verzorgd door de stadsbeiaardier en deels door gastbeiaardiers uit binnen- en buitenland. Het publiek vindt een ideaal luisterplekje in het Apostelenhof aan de zuidzijde van de Sint-Germanuskerk. Hier staat ook de vroegere basklok van de beiaard, een prachtige Witlockxklok uit 1716. Een barst heeft de klok buiten werking gesteld.
Naast het klavierspel is er nog het automatisch speelwerk, dat elk kwartier wat muzikale charme over het stadscentrum strooit.
De stadsbeiaardier
Luc Rombouts 
(°1962) is sinds 1987 stadsbeiaardier van Tienen. In datzelfde jaar haalde hij zijn einddiploma aan de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn te Mechelen met grote onderscheiding. Hiernaast is hij ook universiteitsbeiaardier van Leuven.
Luc Rombouts gaf beiaardrecitals in ons land, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Spanje en de Verenigde Staten. Hij nam deel aan beiaardfestivals in Duitsland en de USA, speelde op verschillende internationale beiaardcongressen en werkte mee aan zes CD-opnamen. In 1998 verzorgde hij samen met Gilbert Huybens een editie van de preludia voor beiaard van de in Tienen geboren componist en beiaardier Matthias Vanden Gheyn. Samen met zijn collega Twan Bearda vormt hij het beiaardduo ‘The Bells’ Angels’.
Vriendelijke groet
Theo Herbots
